ورزش کردن درمیان افرادعلاقه ای است یافت شد نی،به این دلیل که هم سلامتی به واسطه ی ورزش کسب می شود وهم اینکه خیلی ها دوست دارند به واسطه ی ورزش کردن اندامی زیبا داشته باشند(بویژه خانم ها).
شروع یک برنامه ی منظم ورزشی چندان هم که فکر می کنید د شوار نیست،ازاینها گذشته خیلی از ما بیشتراز یکبارچنین برنامه های راامتحان کرده ایم.اما مشکل دنبال کردن برنامه است.معمولا بعدازگذشت مدتی شورواشتیاق اولیه فروکش می کندوسایرمسائل ومشکلات زندگی حواس مارابه خود پرت کرده ویا اینکه چون سریع نتیجه نمی گیریم،دست از ادامه ی کاربرمی داریم.اما خیلی ها هم هستند که هیچگاه شوروانگیزه شان راازدست نمی دهند وبه این راحتی ها دست از برنامه ورزشی خود نمی کشند.براستی راز موفقیت آنها در چیست!؟
هنگامی از ورزش کارانی که برای مدت طولانی ورزش می کنند،انگیزه خودرا برای ادامه ی تمرینات ورزشی می شنویم،با توضیحاتی روبرو می شویم که بسیار جالب وگاه متعجب کننده است.اغلب این ورزشکاران بیشترتحت تأ ثیرفواید سلامتی واحساس خوبی که ورزش درآنها ایجاد می کند بوده اند تا نتیجه ی حاصل از تمرینات سخت و یا قدرتی !!!
انگیزها ی آنان اغلب عبارت است از:فیتنس وتناسب اندام،احساس سلامتی،انرژی ونیرو،لذت ورزش،داشتن خواب راحت تر،هوشیاری بیشتر،تمد د وآرامش اعصا ب،کنترل وزن،زیبایی ظاهری(پوست زیبا،موی سالم،اندامی متناسب) و ...
حال این سئوال مطرح میشود که وقتی ورزش برایتان به شکل یک اولویت اصلی درزندگی درآمد،چطورمی توانید دردنبال کردن آن ثابت قدم واستوارباشید؟؟؟
در این مقاله نکاتی برایتان ذکر می کنیم که با استفاده ازآن ها یاد می گیرید چطورورزش را برای خود به شکل یک عادت درآورید.اگر می خواهید به ورزش کردن عادت کنید وسلامت،تناسب اندام،زیبایی وآرامش را به خود هدیه دهید،راهکارهای زیررا امتحان کنید:
مجموعه فعالیت هایی راانجام دهید که ازآن لذت می برید وبه یاد داشته باشید،هیچ قا نونی نیست که بگویید: شما برای ورزش کردن حتما باید به باشگاه بروید یا تجهیزات ورزشی خاصی داشته باشید.بهتراست که توجهتان را به فعالیت فیزیکی منظم متمرکز کنید،داشتن فعالیت های مختلفی مثل : پیاده روی، دویدن،دوچرخه سواری،کلاسهای ایروبیک و... به شما اطمینان می دهد که صرف نظراز نوع آب وهوا ویا ساعات روز می توانید به میزان کافی فعالیت داشته باشید.
برای ورزش کردن بایک نفرهمراه شوید،اغلب انسانها اهمیت بسیاری به جنبه ی اجتماعی ورزش می دهند.تجربیات نشان می دهد که، ممکن است افراد اززیرتمرینات ورزشی خود شانه خالی کنند اما اگردرهمان موقعیت نزدیکانش ازاوبرای پیاده روی دعوت کنند،حتمأ برای پیاده روی با آن هاهمراه می شود. تشویق ها،حمایت های دوستان وانگیزه های گروهی برای پیگیری برنامه ورزشی بسیارحائزاهمیت است وتاثیربسزایی را ایفا می کند.
ورزش را جزء اولویت های اصلی زندگی خود درآورید.این امرفواید بسیارزیادی دارد ودوستان،اعضای خانواده وجامعه،ورزش کردن را جزئی ازهویت وشخصیت درونی شما قرار می دهند.همانطورکه به سایربرنامه های مهم زندگی خود همانند : شرکت الزامی در محیط کاری خود درساعاتی خاص و... می نگرید به مقوله ی ورزش کردن نیز نگاه کنید واین اولویت رایک امراصلی وبسیار مهم درزندگی خود تلقی کنید ودرصورت سرپیچی کردن ازآن برای خود تنبیهی لحاظ کنید،بطورمثال : چون امروز بنا به هرعلت فعالیت ورزشی خود را انجام ندادم ویا در کلاس ورزشی ام حاضر نشدم،اجازه ی دیدن فیلم موردعلاقه ام ویا خرید لباس مورد نظرم را ندارم.
ورزش راصبح زود انجام دهید،اغلب افراد به خصوص خانم های خانه دار به علت مشکلاتی ازقبیل : نگهداری فرزندان کوچک،انجام کارهای خانه،خرید کردن و... وقت کافی برای ورزش کردن پیدا نمی کنند،مگرگاه به گاه. برنامه ی ورزش صبحگاهی دراین موارد بهترین انتخاب است.اگرمی خواهید صبح به باشگاه روید بهتر است درصورتیکه به سرکار می روید محل آن،بین محل کاروخانه تان قرار داشته باشد تا اول به ورزش بپردازید وسپس برای رفتن سرکاربسیارشاداب وپرانرژی اقدام کنید.
اگر صبح امکان ورزش برای شما وجود ندارد،هنگام برگشت به خانه ورزش کنید.اغلب افراد کارمند به دلیل ساعات کاری خاصی که درطول روز دارند،فرصتی جهت ورزش کردن پیدانمی کنند ازاین روانتخاب خوب بعدی برای ورزش کردن،هنگام بازگشت ازسرکاربه خانه است.درهنگام برگشتن اول به خانه نروید،چون اینکاربسیارسخت ترازمستقیم ازمحل کار به باشگاه رفتن است.افراد بسیار کمی بعدازرفتن به خانه هنوزانگیزه وتوان باشگاه رفتن ویا ورزش کردن را دارند.
حتی وقتی خیلی خسته اید هم ورزش کنید.بیاد داشته باشید که بعد از ورزش کردن شادابی در شما ایجاد می گردد.ورزش به ما انرژی می دهد وباعث می شود عمیق ترنفس بکشیم وبدنمان ازاین تبا دل اکسیژن استفاده می برد.حین وبعداز ورزش،چابکی وشادابی درفرد ایجاد می گردد.
فعالیت هایتان راصورت بندی کنید.کارهای که برایتان مهم است را یا دداشت کنید،این فعالیت می توانید شامل: تعداد قدم هایی که باید پیاده روی کنید،مقدارمسافتی که می خواهید دوچرخه سواری کنید،مدت زمانی که به باشگاه می روید و... باشد.بعضی از ورزش کاران این فعالیت ها رابرای خود بشکل یک بازی درمی آورند.خیلی از دونده ها مسافت بین خانه ی خود تا شهر بوستون (که شهر زادگاه خیلی از دونده های معروف ماراتن است)را اندازه می گیرند وبعد با طرح مسافت های مختلف برای خود،در طول هفته این مسافت را دویده وبه خود امتیاز می دهند ویا از امتیاز خود کم می کنند.
به همه ی شاخص های پیشرفت حاصل از ورزش درخود توجه کنید.خیلی خوب است که لباس هایتان زیباتر وبرازنده تر درتن شما جلوه نمایی کند،یا اینکه بتوانید چیزهای سنگین تررابدون ایجاد آسیب دربدن خود وراحت تر جابجا کنید ویا بدون ایجاد خستگی مدت زمان طولانی تری ورزش کنید،اما توجه داشته باشید که ورزش کردن شاخص های پیشرفت بسیار مهم تری برای شما نیز به همراه دارد مثل : بهتروآرام ترمی خوابید،شفاف تر فکر می کنید،انرژی بیشتری خواهید داشت،پوست واندامی زیبا وسالم شما رابسیار جوانتر نمایان می کند،با شادابی ولبخند زیبای خود زندگی لذت بخش تری راتجربه می کنید،کلسترول،فشارخون،تراکم استخوان،تری گلیسرید وقند خونتان وضعیت نرمالی پیدا می کند وده ها شاخص دیگر برای پیشرفت شما که همه تنها ارمغانی از ورزش برای شما است.
به خودتان جایزه بدهید وبرای پیگیری بیشتربرنامه ورزشی درخود،انگیزه های مثبت خلق کنید.آیا فکرمی کنید برای کاری که انجامش می دهید مستحق جایزه نیستید؟ یا برای اینکه،لباس هایتان این روزها راحت تر به تنتان می رود ویا سلامت وآرامش رابرای خود ودیگران ایجاد کرده اید،نباید پاداش بگیرید؟ متخصصان می گویند: تغییرعادات رفتاری دشواراست وجایزه دادن باعث ایجاد انگیزه قوی می شود.پس یک هدف ویک پاداش برای خود درنظربگیرید وبرای رسیدن به آن تلاش کنید.این جایزه هرچیز مورد علاقه شما می تواند باشد،هر چیزی که فکر می کنید شما آن را دوست دارید.در معرض دید قرار دادن یک لباس بسیارزیبا که هنوز چند سایزی بااندام شما فاصله دارد،می تواند یک انگیزه ی بسیار مهیج وتحریک کننده برای ادامه ی برنامه فعالیت درشما باشد.
نتایج مداوم ورزش کردن خود رابرای دیگران بیان کرده وسعی کنید سایرافراد رانیز،با خود هم فکروهم عقیده کنید.به خودتان افتخارکنید.شما یک فرد برتروخاص هستید که کارمهمی راانجام می دهید و،ورزش وتمام سلامتی وزیبایی ونشاط همراه با آن را به خود هدیه کرده اید،پس به تما می انسانها اهمیت داده،وبا خیر خواهی آنها را به ورزش کردن تشویق کنید واز کمک به همنوعان خود سرشار ازانرژی وآرامش،وباعث رضایت وشادابی خداوند گرد ید.
تهیه کننده ومترجم : مریم مشتاقی مقدم
مربی آمادگی جسمانی،ایروبیک و سایر شاخه های مربوطه
منبع :
1. www.APUS.edu/SportsMedicine
2- سایت سازمان تربیت بدنی
3-سایتهای مختلف ورزشی
یکی از بزرگترین عواملی که باعث خستگی و قطع تمرینات ورزشی میشود گلیکوژن عضله است. گلیکوژن انرژی مورد نیاز جهت تمرینات ورزشی را برای عضله فراهم میکند . مقدار مصرف گلیکوژن در هنگام تمرینات سخت و شدید تا 40 برابر افزایش مییابد. مقدار گلیکوژن ذخیره شده در عضله بسیار کم و ناچیز است بنابراین در هنگام تمرینات سخت و شدید و طولانی مدت میزان گلیکوژن عضله به صفر نیز میرسد . تحقیقات و نمونه برداری از عضلات دوندگان استقامتی بعد از انجام تمرینات شدید و نسبتا طولانی نشان داده که مقدار گلیکوژن تارهای عضلانی با تکان آهسته و آرام به طور کامل تهی و موجب بروز خستگی عضلات فعال میشود . همچنین نمونه برداری از عضلات شانه شناگران نشان داده که بعد از انجام 1500 متر شنا، مقدار گلیکوژن عضلات ناحیه شانه آنها تهی میشود و دوباره سازی ذخایر گیلکوژن از دست رفته، به دو روز استراحت نیاز دارد . چنانچه شناگر بعد از 10 ساعت به تمرین شنا بپردازد، مقدار گلیکوژن ذخیره شده در عضلات شانه او چیزی حدود 70 درصد اندازه طبیعی بازسازی میشود . در رشته وزنه برداری، اگر ورزشکاری در یک جلسه تمرین به میزان یک مجموعه و در هر مجموعه 6 بار وزنههای سنگین جابجا کند، مقدار گلیکوژن موجود در عضلات فعال او به میزان 50 درصد کاهش مییابد . این موضوع اهمیت تغذیه مواد قندی برای انجام فعالیتهای بدنی را نشان میدهد به ویژه اگر ورزشکاری در یک روز 2 جلسه تمرین ورزشی انجام میدهد، باید روزانه حدود 600 گرم مواد قندی مصرف کند تا ذخایر از دست رفته بر اثر تمرین، دوباره باز سازی شود .
روش ذخیره سازی مواد قندی را معمولا برای مسابقات بسیار مهم در نظر میگیرند زیرا یک ورزشکار نمیتواند در مدت زمانی کوتاه چندین مرتبه از این روش استفاده کند چرا که این روش برای ورزشکاران از لحاظ روانی و گوارشی چندان مفید نیست. بوش ذخیره سازی مواد قندی از 6 روز قبل از مسابقه مهم رعایت میکنند؛ در سه روز اول باید غذای مصرفی ورزشکاران از سه دسته مهم قندها، چربیها و پروتیینها تشکیل شود، باتوجه به اینکه مقدار قندها باید بسیار کم و ناچیز باشد و از چربی و پروتیین نسبتا زیادی استفاده شود . ورزشکار در روز اول باید یک تمرین بسیار شدید و نسبتا طولانی انجام دهد تا کلیه ذخایر گلیکوژن بدنش به طور کامل تخلیه شود . سپس در روزهای 4 و 5 و6 ورزشکار باید از مواد قندی به همراه مایعات فراوان استفاده کند تا ذخایر گلیکوژنی بدنش به میزان 2 تا 3 برابر اندازه طبیعی افزایش پیدا کند . هنگامی که ورزشکاران از این روش استفاده میکنند باید در سه روز اول از کلیه مواد کربوهیدراتی مانند برنج، ماکارونی، نان و میوهها دست کشیده و فقط از غذاهای حاوی پروتیین مانند مرغ، گوشت، ماهی، کره و پنیر استفاده کنند که این مسأله یعنی تغییری در عادات غذایی روزانه ورزشکاران. برخی از ورزشکاران در هنگام استفاده از این شیوه دچار مشکلات گوارشی و گروهی دیگر از لحاظ روانی دچار اختلالاتی میشوند، بنابراین اکثریت ورزشکاران از این شیوه جهت بارگیری کربوهیدرات استفاده نمیکنند یا بسیار کم از این شیوه بهره میبرند . از نکات قابل توجه دیگر در این شیوه این است که ورزشکارانی که از نظر وراثتی و سوابق فامیلی دارای مشکلات قلبی و عروقی هستند، هرگز نباید به چنین شیوهای جهت ذخیره سازی مواد قندی روی بیاورند زیرا در سه روز اول که میزان دریافت چربیها بسیار بالا است، تعادل طبیعی بدن را برهم میزند. ذخیره سازی مواد قندی باید بامصرف زیاد آب و مایعات همراه باشد چراکه 3 گرم آب فقط میتواند یک گرم گلیکوژن را در خود ذخیره کند. این امر سبب افزایش وزنی در حدود یک تا 2 کیلو گرم میشود، پس ورزشکارانی که به صورت وزنی مسابقه میدهند باید نهایت دقت را داشته باشند تا در زمان وزن کشی دچار مشکل نشوند .
روی صندلی یا تخت دراز بکشید و فرو روید. اگر مایل باشید، بالشی زیر زانوی خود بگذارید. اول انگشتان پا، بعد مچ ها را آزاد و شل کنید. نفس عمیق بکشید و روی پای راست خود تمرکز کنید. سعی کنید آنرا آزاد و ریلکس کنید. وقتی احساس کردید تنش از پای راست بیرون رفته، روی پای چپ خود این کار را انجام دهید. این کار را بر روی همه اعضای بدن انجام دهید- ران، سینه و بازوها را آزاد کنید. فکر کنید یک کیسه نیمه پر آرد هستید، اگر روی صندلی فرو رفته اید، تصور کنید بدنتان شکل صندلی به خود گرفته است. بدنتان را به قوه جاذبه زمین بسپارید. سعی کنید افکار ناراحت کننده و مزاحم را از خود دور کرده و افکار دل پذیری را جانشین کنید. این تمرین را بارها انجام دهید، در پایان ملاحظه خواهید کرد که چگونه تنش و تشویق شما را رها می کند. برای رد کردن تشویق استفاده از نوارهای ریلکس مفید می باشد. از حالات خود یادداشت بردارید و ریشه یابی کرده و سعی کنید بفهمید چه موقع، کجا، از چه کسی، چرا و چگونه ناراحت می شوید، آنرا روی کاغذ بیاورید وبرای علت دانسته شده راه حل پیدا کنید. درد روحی درمان میشود، زیرا عادتهای بد احساسی، ریشه در بد اندیشی، کج اندیشی و فکرهای تحریف شده دارد.
پروفسور فرهاد رحمانی نیا (استاد دانشگاه گیلان)
قرن 21 با شادمانی و اخبار خوشی در زمینه سلامت جسمانی و روانی و بسته شدن پرونده بیماری مسری قرون گذشته همراه بوده است؛ اما علی رغم پیشرفت های چشمگیر چنددهه اخیر در پیشگیری و درمان اختلالات و بیماریهای جسمانی و روانی باید بپذیریم که پیدایش و شیوع بیماریهای مزمن مانند بیماری کرونری قلب، آسم، پرفشارخونی، دیابت و افسردگی و اضطراب چالش جدی و پرهزینه ای را برای انسان قرن 21 رقم زده است. شواهد پژوهشی متنوع نشان داده اند که بیماری های مذکور با شیوه زندگی انسان در عصر مدرنیته و کاهش سطح فعالیت بدنی به همراه مصرف غذاهای چرب و تحمل فشارهای روانی ارتباط تنگاتنگی دارد. از سوی دیگر، تمامی این بیماریها به همراه شیوه زندگی رایج سبب افزایش رو به تزاید اضافه وزن و چاقی در تمامی گروههای سنی و در هر دوجنس شده است. بنابراین، بدیهی است که معرفی و اشاعه برنامه های کنترل وزن در دستورکار بیشتر سازمانها و صاحبنظران امور بهداشتی قرار گرفته است.
اهمیت برنامه کنترل وزن از چند جنبه ذیل حائز اهمیت است:
1-افزایش میزان اضافه وزن و چاقی در سالهای اخیر
براساس نتایج تحقیق WHO در مردان و زنان 25 تا 49 سال بسیاری از کشورهای جهان مشخص شد که شیوع اضافه وزن و چاقی در بیشتر کشورهای جهان در سه دهه اخیر بسیار گسترده بوده است. همچنین نتایج همین طرح نشان داد که شیوع اضافه وزن و چاقی در زنان بیشتر از مردان بوده است.
2-رابطه اضافه وزن و چاقی با بیماریها
شواهد پژوهشی نشان داده اند که چاقی و اضافه وزن سبب افزایش خطر بروز بیماری کرونری قلب (CHD) و دیابت نوع 2 می شود. همچنین مقالات علمی به این موضوع اشاره کرده اند که بین چاقی و بروز پرفشارخونی، دیس لیپیدمی، استئوآرتریت، سرطان، اختلالات تنفسی و افسردگی و اضطراب رابطه وجود دارد.
3-ناکافی بودن دانش و آگاهی مردم درباره کنترل وزن
گزارشهای علمی موید این مطلب است که دانش و آگاهی اقشار گوناگون جامعه درباره روشهای تعیین وزن مطلوب بدن و برنامه کنترل وزن کافی نیست. در همین رابطه مشخص شده که اضافه وزن و چاقی در طبقات پایین جامعه و زنان خانه دار بیشتر است.
4-استقبال روزافزون از برنامه های کنترل وزن
تبلیغات فراوان و فشارهای اجتماعی سبب استقبال روزافزون بسیاری از گروههای سنی و اجتماعی از برنامه های کنترل وزن شده است. بر طبق یکی از گزارشهای موجود، فقط آمریکاییان هرسال 50 میلیون دلار برای کتابهای مربوط به رژیم غذایی و ورزش و 200 میلیون دلار برای قرصهای لاغری و 6 میلیارد دلار برای نوشابه های رژیمی پرداخت می کنند.
5-یافته های فیزیولوژی ورزش در مورد ورزش و کنترل وزن
شواهد پژوهشی نشان داده اند که ارزیابی ترکیب بدن و تعیین وزن مطلوب بدن سرآغاز برنامه های کنترل وزن می باشد؛ علاوه براین انواع فعالیتهای بدنی و بویژه تمرین هوازی می توانند در کاهش میزان چربی بدن نقش به سزایی داشته باشند.